Jak unikać typowych błędów podczas prowadzenia burzy mózgów?

15.10.2024 Aktualizacja: 16.10.2024
Redakcja Strefy Wiedzy
Polski Fundusz Rozwoju
Formatted text

Burza mózgów to popularna metoda generowania pomysłów. Chętnie korzystają z niej nie tylko managerowie czy trenerzy, ale także nauczyciele, ponieważ nie wymaga zaawansowanych narzędzi, a jednocześnie w niesamowity sposób pobudza kreatywność. I choć burza mózgów, zwana czasem burzą myśli, wydaje się prostym, skutecznym sposobem na znalezienie ciekawych rozwiązań, dopiero poprawne przeprowadzenie całego procesu gwarantuje jego skuteczność.

Wprowadzenie do skutecznej burzy mózgów

Burza mózgów (ang. brainstorming) to jedna z aktywizujących metod pracy. Znakomicie sprawdza się w działaniach z różnymi grupami wiekowymi. Jej istotą jest fakt, że angażuje twórczo całą grupę, pobudzając do generowania pomysłów. Ze względu na swój charakter i relatywnie prosty przebieg służy do spontanicznego wytwarzania rozwiązań pojawiających się problemów. Więcej o jej rodzajach i specyfice można przeczytać tutaj.

Aby jednak burza mózgów była skutecznym narzędziem w pracy menadżera, nauczyciela lub trenera, musi być przeprowadzona i moderowana w odpowiedni sposób. Zwłaszcza, że to także skuteczna metoda integrująca zespół, dlatego osoba moderująca powinna zwrócić uwagę na atmosferę, która panuje podczas realizacji techniki, co pozwoli osiągnąć zamierzony efekt oraz przekuć zadanie we wspólny sukces grupy.

Najczęstsze błędy w burzy mózgów i jak ich unikać

Trzy najważniejsze zasady brainstormingu dotyczą dowolnej ilości pomysłów, które mogłyby stanowić rozwiązanie problemu lub zagadnienia, skoncentrowanie się na ilości, niekoniecznie jakości pomysłów i brak krytyki pomysłów innych ze strony grupy. Złamanie którejś z nich skutkuje mniejszą efektywnością metody, a także może wywołać niepotrzebne tarcia w gronie pracujących wspólnie osób.

Błędów może przydarzyć się znacznie więcej, by wspomnieć chociażby brak struktury czy jasnego celu burzy mózgów. A zatem aby brainstorming przeprowadzić poprawnie i osiągnąć zamierzony efekt, warto dowiedzieć się, czego nie robić. Dlatego pytamy przewrotnie: jak zepsuć burzę mózgów?

Brak jasnego celu i struktury

Brak jasno określonego celu to jedna z wielu bolączek brainstormingu, bo ta prosta na pozór technika wymaga odpowiedniej realizacji. Przeprowadzając burzę mózgów, trzeba na wstępie stworzyć zagadnienie, którego rozwiązań będą szukać uczestnicy. Jeśli jednak pytanie pozostanie enigmatyczne lub niedookreślone, rozmyje się cel całego przedsięwzięcia.

Przykładowo: zespół marketingu zostaje podczas brainstormingu zapytany, co zrobić, by nasz produkt był lepszy? Tylko co znaczy „lepszy”? Konieczne jest zatem dookreślenie oczekiwań przed moderatora prowadzącego burzę mózgów, w czym przydać się może tryb przypuszczający podczas zadawania pytań, a więc przykładowo: Co moglibyśmy zrobić, aby nasz produkt był łatwiejszy w obsłudze?”. Taka forma zapytania nie tylko uszczegółowi i wyklaruje cel, który chcemy za sprawą techniki osiągnąć, ale też złagodzi komunikację.

Równie ważna co cel, jest struktura burzy myśli: nigdy nie powinna się kończyć na pierwszym etapie, podczas którego najważniejsze jest stworzenie jak największej ilości możliwych rozwiązań. Po tym wyrzucie kreatywności, zespół powinien przejść do analizy zaproponowanych pomysłów i z pomocą zespołu oceniającego wypracować rekomendowane rozwiązanie.

Zbyt mało różnorodności w zespole

Z jednej strony to świetnie świadczy o zespole, jeśli stanowi zgraną drużynę, z drugiej w przypadku zastosowania w teamie techniki brainstormingu, może paradoksalnie stanowić przeszkodę. Metoda jest bowiem najskuteczniejsza tam, gdzie można liczyć na różnorodność zespołu. Im więcej w nim różnić w podejściu do pracy, życia, rozwiązywania problemów, tym ciekawsze i bardziej niesztampowe pomysły mają szansę narodzić się podczas burzy mózgów.

Dlatego dobrze jest przeprowadzać burzę myśli w urozmaiconym teamie, ponieważ dana grupa zawodowa zwykle myśli określonymi schematami. Tymczasem w burzy mózgów przydaje się różnorodność i rozmaite punkty widzenia, dlatego warto zaprosić do zadania osoby z różnych poziomów, pracujące przy tym samym projekcie na różnych jego odcinkach.

Warto zapoznać się z kursem 'Kultura Innowacyjna Firmy, który może być przydatny dla osób zainteresowanych tworzeniem kreatywnych i różnorodnych zespołów.

Krytyka na wczesnym etapie

Kolejnym problemem, z którym dość często można spotkać się podczas przeprowadzania burzy mózgów, jest krytyka pomysłów na wczesnym etapie. Grupa powinna rozumieć, że w przypadku tej metody w pierwszej fazie najważniejsza jest nie jakość, ale ilość podanych pomysłów. Na tym etapie w ogóle nie powinno być mowy o ich zasadności, dlatego nie należy ich komentować, a tym bardziej krytykować.

Taka postawa może skutecznie zabić kreatywność zespołu, a przecież o obudzenie tejże w całym zadaniu chodzi. Dlatego też podczas brainstormingu wszystko musi dziać się dynamicznie – to nie jest czas na wyjaśnienia, tłumaczenie się z własnych pomysłów czy odpieranie krytyki innych. To czas na wygenerowanie dużej liczby pomysłów, choćby część z nich miała się początkowo wydawać niedorzeczna. Na ich weryfikację czas przyjdzie później, podczas wypracowywania rozwiązań.

Jak przeprowadzić burzę mózgów, aby była naprawdę skuteczna?

Skoro wiadomo już, czego podczas brainstormingu nie robić lub do jakich sytuacji nie doprowadzać, warto ustalić, jak taka sesja powinna wyglądać. Przede wszystkim atmosferę spotkania należy wykreować w taki sposób, aby nie uczestnicy nie mieli poczucia straconego czasu na kolejnym biurowym meetingu. Dlatego tak ważne jest chociażby dopasowanie przestrzeni, która pozytywnie wpłynie na zespół i pozwoli rozwinąć jego kreatywność.

  • Kultura Innowacyjna Firmy

    Poznaj sekret efektywnych i zaangażowanych zespołów. Zapraszamy na praktyczny kurs przygotowany z dr Iwo Zmyślonym.

Formatted text

Przygotowanie uczestników i materiałów

Skuteczna burza mózgów, choć stanowi spontaniczne narzędzie wymiany myśli, wymaga odpowiedniego przygotowania. Dlatego zanim grupa zostanie rzucona w wir tej dynamicznej techniki, warto odpowiednio przygotować do niej uczestników. Mowa tutaj o przybliżeniu podstawowych zasad, przedstawieniu obu etapów brainstormingu, a także o wyjaśnieniu, jaki jest cel spotkania i dlaczego przybrał właśnie taką niesztampową formę.

Klasyczna burza mózgów wymaga zazwyczaj tablicy lub kartki papieru oraz flamastrów/kredy, warto więc zadbać o nie wcześniej. Do burzy mózgów można wykorzystać także więcej kreatywnych technik – wówczas trzeba odpowiednio przygotować nie tylko materiały, ale i sprzyjającą generowaniu rozwiązań atmosferę.

Stworzenie odpowiedniej atmosfery

Atmosfera to kolejny bardzo istotny element efektywnej burzy mózgów, bo to od niej będzie zależało, na ile zechce uaktywnić się grupa. Dlatego ważny jest właściwy dobór miejsca oraz czasu całej aktywności. Jeśli ma to być kolejne z ciągu spotkań danego dnia, trudno oczekiwać od zespołu pokładów kreatywności – wówczas lepiej przełożyć brainstorming na bardziej sprzyjający moment.

Warto także wybrać na burzę mózgów takie miejsce, które pozwoli wyjść poza biurowy schemat, by pozwolić sobie na świeże spojrzenie na rozpatrywane zagadnienie.

Wykorzystywanie technik kreatywnych

Czasem, aby pomóc zespołowi obudzić kreatywność, przydają się techniki, które zmienią ich zwyczajowe myślenie o zagadnieniach zawodowych. Można wykorzystać energizery, które bywają jednocześnie integrującym wstępem do aktywności. Inną techniką, pobudzającą kreatywne myślenie w zespole, jest przygotowanie arkusza pytań, które pozwalają na twórcze i oryginalne odpowiedzi, a przy tym całkiem dobrą zabawę oraz zrozumienie, jak różne postrzeganie tych samych pojęć mają poszczególni członkowie grupy.

Rozwiązywanie problemów podczas burzy mózgów

Jak każda metoda, także brainstorming obarczony jest ryzykiem problemów podczas realizacji zadania. Powody mogą być różne, jak choćby dynamika grupy. Wówczas rolą osoby moderującej spotkanie jest bieżąca reakcja i takie pokierowanie spotkaniem, aby finalnie okazało się ono efektywne.

Radzenie sobie z blokadą twórczą

Zdarza się, że grupa niekoniecznie radzi sobie z kreatywnym zadaniem, wtedy moderator, w zależności od potrzeb, możliwości i oczekiwań może użyć wspomnianych kreatywnych technik. Jedną z ciekawszych jest SCAMPER, która za pomocą dodatkowych pytań, pomaga generować nowe odpowiedzi oraz szereg pomysłów.

Sprawdź również nasz artykuł o tym, jak być bardziej kreatywnym.

Utrzymanie dynamiki spotkania

Istotna dla burzy mózgów jest również dynamika spotkania i opracowanie takiego modelu, który będzie najbardziej efektywny dla danej grupy. Dla przykładu: odpowiedzi zespołu może zapisywać osoba prowadząca, może też przekazywać pisak kolejno członkom zespołu, aby oni sami spisali swoje rozwiązania. Jeśli chaos jest zbyt duży, należy uporządkować na przykład kolejność podawanych rozwiązań, ale nie zaburzać jednocześnie tempa pracy grupy i nie gasić kreatywności.

Brainstorming znakomicie sprawdza jak narzędzie wymiany myśli i generowania pomysłów podczas firmowych spotkań, szkoleń czy treningów. Kluczowe jednak jest to, aby został poprawnie przeprowadzony. Tylko wówczas pozostawi w uczestnikach burzy mózgów poczucie spełnienia, a sam proces ma szansę przynieść efektywne rozwiązania dla sprecyzowanych wcześniej zagadnień.

Najnowsze wpisy

Grupa osób pracujących w biurze w przeszklonym pomieszczeniu
11-02-2025

7 najczęstszych błędów popełnianych przez startupy w biznesie

Czym jest startup? To nie tylko nowa firma – to aktywnie rozwijające się przedsięwzięcie, które ma na celu wprowadzenie innowacyjnego produktu lub usługi na rynek. Wielu przedsiębiorców rozpoczyna swoją przygodę z biznesem, pełni entuzjazmu i pomysłów, jednak sama idea to za mało, by odnieść sukces.